Życie na lądzie
Życie na ziemi rozpoczęło się w morzu. Przez miliony lat powierzchnia ziemi była palona przez niszczące promieniowanie ultrafioletowe pochodzące od słońca i na lądzie życie prawie się nie rozwijało. Proste rośliny, zwane glonami, występowały przy brzegach morskich, poza tym ląd był skalisty i prawie całkiem jałowy.
Stopniowo wokół ziemi gromadziła się warstwa gazu, zwanego ozonem. Ozon utrudniał przenikanie promieniowania słonecznego i umożliwiał roślinom i zwierzętom przetrwanie na lądzie. Pierwsze znane na lądzie rośliny pojawiły się około 440 milionów lat temu. Były one spokrewnione z dzisiejszymi mchami i wątrobowcami i rosły tylko w bardzo wilgotnych miejscach. Najwcześniejsze rośliny wytwarzały maleńkie komórki zwane zarodnikami, za pomocą, których się rozmnażały. W dewonie same zaczęły produkować nasiona zamiast zarodników. Nasiona były trwalsze i mogły kiełkować w suchym gruncie. To pozwoliło zając roślinom tereny uboższe w wodę.
Bagna i lasy
Na początku karbonu, przed 362 milionami lat, znaczne obszary na kuli ziemskiej zajmowały bagna. Panował gorący i wilgotny klimat, a ta atmosfera była idealnym miejscem dla wzrostu drzew i innych roślin. Gęste lasy olbrzymich drzew rozciągały się przez całe kontynenty.
Drzewa w lasach karbońskich różniły się znacznie od tych występujących dziś. Najwyższymi drzewami były gigantyczne widłaki drzewiaste. Miały długie, proste pnie, zieloną, łuskowatą korę i osiągały do 50 metrów wysokości. Obumarłe rośliny i powalone drzewa spiętrzały się na dnie lasu i stopniowo pokrywane były przez warstwy mułu. Przez miliony lat uległy one ściskaniu, aż stwardniały i przeobraziły się w węgiel, który ciągle jest wydobywany w niektórych miejscach na świecie. W karbonie pojawiło się wiele nowych form płazów. Niektóre z nich były małymi jaszczurkami a inne przypominały dzisiejsze krokodyle. Zmuszone były one przebywać w pobliżu wody, gdyż tego wymagała ich budowa ciała.
Życie gwiazd
Gwiazdy mają bardzo różną wielkość. Słońce zalicza się do gwiazd średniej wielkości. Żeby uświadomić sobie różnice między nimi, wyobraźmy sobie, że Słońce jest piłką. Wtedy gwiazda byłaby kulą mogącą pomieścić miasto, a gwiazda karzeł byłaby wielkości ziarna maku.
Betelgeuse jest pulsującym nadolbrzymem o średnicy od 730 do 1500 razy większej od Słońca. Niewiele mniejszy jest Antares. Ma średnicę równą 740 średnicą Słońca. Natomiast jedną z najmniejszych gwiazd jest Wolf 457 z gwiazdozbioru Smoka, ma średnicę 380 kilometrów. Długość życia gwiazdy zależy od jej masy. Im gwiazda masywniejsza, tym krócej żyje. Gwiazdy o masie 60 i więcej mas od Słońca żyją około 3 mln lat, a ich żywot kończy się gigantyczną eksplozją po osiągnięciu stadium supernowej. Gwiazdy wielkości Słońca żyją około 10 mln lat. W gwiazdach mniejszych niż 0,1 masy Słońca nigdy nie zajdą procesy termojądrowe, a wydzielana przez nie energia pochodzi jedynie z gigantycznego kurczenia się.
